Het afgelopen jaar waren we wereldwijd in de greep van Covid-19.
Ondertussen zijn we 2021 en ziet onze situatie er niet veel rooskleuriger uit. Enkele dagen geleden besliste regering-De Croo om vlak voor de Paasvakantie de deuren van de secundaire en lagere scholen een weekje vroeger te sluiten.
Ook de kleuterscholen riepen in navolging daarvan ouders op om hun kleuters zoveel mogelijk thuis te houden.
Deze “Paaspauze” zoals premier De Croo het noemt, zet heel wat werkende ouders voor een voldongen feit. Hoe zorg je immers zo last-minute nog voor opvang? Mogen we onze kinderen bij gebrek aan alternatieven eigenlijk wel naar de grootouders sturen? En indien niet, hoe hou je die kroost dan in hemelsnaam een hele werkdag zoet?
Want laat ons wel wezen: kinderen onder de 6 jaar kunnen zichzelf niet de ganse dag alleen bezig houden. Onze lagere schoolkinderen zullen dat met momenten al iets beter onder de knie hebben, maar hebben evenzeer nog regelmatig onze aandacht en toezicht nodig.
En onze pubers, die zijn heel dat Covid-gebeuren meer dan zat. Alle activiteiten die ze in de eerste en tweede lockdown al deden, hebben ze ondertussen ook wel gezien. Met andere woorden: de niet zo blije intrede van de Grote Verveling, met een puberende puber op de zitbank tot gevolg.
Hoe we het ook draaien of keren, de beslissing van onze regering is een ware nachtmerrie voor de tele-werkende ouder. Het voelt alsof we letterlijk met onze rug tegen de muur gezet worden. Thuis werken en voor een kind zorgen is immers een héél pittige combinatie. Daar gaan we niet flauw over doen.
Onze werkgevers verwachten namelijk dat we zoveel mogelijk onze routines en uren aanhouden zoals we die op de werkplaats hebben. Vergaderingen gaan onverbiddelijk op de afgesproken uren door, zij het dan online. Deadlines worden geacht gehaald te worden.
Ook al loopt er voortdurend een huilerige 3-jarige door onze werkdag, die niet begrijpt waarom mama of papa niet met hem kan spelen.
1 Maak een plan voor elke dag van de week
Een duidelijk plan
Een helder plan is altijd goed om het overzicht te behouden. Daarin noteren we onze prioriteiten, deadlines, ideeën en allerlei andere zaken die ons kunnen helpen om onze taken tot een goed einde te brengen. Dit voor zowel ons werk als het thuisfront, aangezien onze thuis nu (tijdelijk) ook onze werkplaats is.
Op “De Opvoedcoaching Community” kan je alvast leuke weekplanners terugvinden, klaar voor gebruik.
Het is niet evident om onze kinderen voldoende aandacht te geven tijdens het thuis werken. Vandaar dat het handig kan zijn om ons werkstation ergens op te zetten in de onmiddellijke nabijheid van onze kids, zodat ze zich kunnen bezig houden met hun speelgoed en we zelf toch nog voldoende toezicht kunnen houden.
Tijdsaanduiding taken
Verder kan het interessant zijn om aan te geven in onze planning hoeveel tijd we denken nodig te hebben om een bepaalde taak af te ronden. Bij tip 3 komt dat immers zeer goed van pas, omdat we dan de duur van de taak voorhanden kunnen afstemmen op de duur van de activiteit waarmee we onze peuter of kleuter willen entertainen
Zo zijn er taken die onze volledige focus nodig hebben en waar we liefst wat meer tijd voor uittrekken. Dat zijn de +25 minuten -taken, zoals online vergaderingen, een rapport schrijven, cijferwerk, een belangrijke telefoon met een collega of leidinggevende, etc.
Verder zijn er taken die we wellicht op 15 minuten afgerond krijgen, zoals het nakijken van onze werkmail en het beslissen wat we met de mails gaan doen. In “Time management, een 7-tal tips voor meer kwali-tijd en rust in je hoofd” vind je ideeën terug over hoe je die werkmail op een efficiënte manier kan aanpakken.
Tot slot zijn er de 5 minuten -taken, zoals printen, ons to-do lijstje updaten, documenten opbergen waar ze horen (al dan niet digitaal), ons werkblad opruimen nadat we een taak afrondden, etc.
Door heel duidelijk neer te schrijven wat er allemaal moet gebeuren, wie wat (tegen) wanneer mag of moet doen, op welke momenten er schermpjes op mogen, wat er op het menu staat (ook de snacks), en wie wanneer de kinderen aandacht geeft, wordt het makkelijker om ons een weg te navigeren doorheen de werkweek.
Kinderen & routine
Dat gezegd zijnde, wil ik nog meegeven dat onze kinderen sowieso houden van routine. Ongeacht hun leeftijd. Duidelijkheid en voorspelbaarheid over hoe elke dag van de week eruit zal zien, geeft hen veiligheid. Bijgevolg is het belangrijk om zoveel als mogelijk een vaste planning aan te houden, voorzien van vaste momenten waarop er gerust, gespeeld en geleerd wordt. In tip 4 en 5 komt dit verder aan bod.
2 Werk flexibele uren
Wanneer we al op voorhand weten dat het enorm moeilijk gaat zijn om werk gedaan te krijgen tijdens de energie-piekmomenten van onze jongste pagadders, dan kunnen we onze leidinggevende vragen of we iets flexibeler mogen omspringen met onze daguren.
Een voorbeeld
Best is om ons voorstel zo concreet mogelijk te maken wanneer we het voorleggen aan onze leidinggevende. Met andere woorden: op voorhand bedenken welke uren er kan gewerkt worden en wanneer onze kinderen onze aandacht nodig hebben.
Voorbeeld van hoe zo’n werkdag van 8u eruit kan zien:
* 6.00u-8.00u: werken (aan deadlines of taken waarvoor we geen collega’s nodig hebben)
* 8:00u-9.00u: kinderen wekken en klaarmaken voor de dag
* 9.00u-10.00u: werken
* 10.00u-11.00u: aandacht besteden aan de kinderen
* 11.00-12.00u: werken
* 12.00-13.00u: middagpauze
* 13.00-15.00u: werken
* 15.00u-16.00u: bezig houden met de kinderen
* 16.00-17.00u: werken
* 17.00u-19.00u: avondroutine met de kinderen
* 19.00u-20.00u: werken
Dat zijn overduidelijk lange, pittige dagen. Hoe ouder onze kinderen zijn, hoe beter ze zullen begrijpen dat ze zich regelmatig alleen moeten bezighouden tijdens onze werkdag. Ook dan kan het fijn zijn om op vaste momenten een pauze in te lassen van een half uur tot een uur om onze kroost aandacht te geven.
Creatief plannen
Hebben we tijdens een werkdag één of meerdere online vergaderingen, dan zal zo’n planning bedenken uiteraard veel meer creativiteit van ons vragen. Voor de aanvang van zo’n vergadering kunnen we onze kroost aanmoedigen om dan extra stil te zijn, door bijvoorbeeld het grote “om ter stilste”-spel te spelen. Of we geven onze kids mee dat er aan flink alleen spelen gedurende x aantal tijd een kleine beloning vast hangt. Dat kan een extra lekker 4-uurtje zijn, of indien mogelijk een moment waarop we hen wel aandacht kunnen geven en met hen mee spelen.
Is onze partner eveneens genoodzaakt om te tele-werken, dan kunnen we de momenten dat we voor de kinderen zorgen meer verdelen en kan zo’n schema er ook al heel anders gaan uit zien.
Belangrijk is dan wel om goed met elkaar af te stemmen wie wanneer “pauze” neemt om met de kids bezig te zijn en welke momenten men sowieso aan het werk moet zijn (voor die online vergadering bijvoorbeeld of een telefoontje met de leidinggevende).
Blijken die momenten met elkaar samen te vallen, dan wordt het opnieuw puzzelen. Een oplossing kan zijn om bij je collega te bevragen of een belangrijk telefoontje op een ander moment kan doorgaan.
3 Maak een activiteitenlijst voor de kinderen
Aangezien we onze kroost niet de hele werkdag kunnen entertainen, omdat er vanzelfsprekend ook nog gewerkt dient te worden, moeten we op voorhand bekijken waarmee onze kinderen zich kunnen bezighouden.
Leeftijdsgebonden activiteiten
Voor alle kids zullen dat andere zaken zijn, afhankelijk van hun leeftijd, wat ze zelfstandig aankunnen en waar hun interesses liggen. Oudere kinderen kunnen uiteraard mee brainstormen bij het opstellen van een dergelijke lijst.
Wanneer we dan terug aan het werk moeten, is het fijn om samen te bekijken waarmee ze zich gaan bezig houden. Voor oudere kinderen kunnen we een timer instellen, en afspreken dat ze zich aan de gekozen activiteit zetten zolang de timer loopt. Indien mogelijk kunnen we nadien iets leuks doen samen.
Bij peuters en kleuters is dit niet evident en zullen we zelf in het oog moeten houden wanneer ze iets beu worden. Soms kan een activiteit namelijk lang hun aandacht vasthouden, op andere momenten slaat er niks aan. Dan kan het interessant zijn om voldoende ideeën op papier te hebben zodat je snel tot de volgende activiteit kan overgaan.
Enkele ideeën voor 2- à 3-jarigen op een rij
Naast de klassiekers zoals kleuren, tekenen en puzzelen vind je hieronder alvast enkele activiteiten, met een minimum aan voorbereiding. Er staat telkens bij vermeld hoe lang het spel ongeveer kan volgehouden worden, zodat de duur kan gematcht worden met de duur van onze eigen taken (zoals in tip 1 beschreven).
Bubble Wrap Hamertje Klop
Goed voor 10 minuutjes afleiding. Ideaal voor een 2-jarige die er wel eens van houdt om met een speelgoedhamertje op bubble wrap (oftewel bolletjespapier om fragiele goederen te verhuizen) te meppen.
Kinetisch Zand
Deze activiteit kan door een 2- à 3-jarige makkelijk voor 15 tot 25 minuten spelplezier zorgen. Veeg even de ondergrond schoon waarop je de lage plastic opbergbak met zand gaat zetten en je kan na het spelen het zand dat ernaast gegaan is weer netjes bij elkaar vegen en hergebruiken. Zandvormpjes, maar evengoed dino -of boerderij -figuurtjes kunnen dienen om in het zand te rommelen.
Dino Voetafdrukken
Onze allerjongsten kunnen zich weer zo’n 5 tot 10 minuten vermaken met het zetten van dino voetafdrukken in Play doh.
Zeepsop Spel
Maak in een plastic opbergbak een zeepsopje (ja hoor, gewoon met water en afwasmiddel) en sleep samen met je peuter wat waterbestendig speelgoed aan. Ik denk hierbij aan stapelpotjes, bekertjes, figuurtjes, etc. Goed voor al zeker 25 tot 30 minuten zelf-entertainment. Joepie!
Ontdekkingsdoos
Vul een doos met kindvriendelijke, dagelijkse objecten, zoals een garde, soeplepel, pijpenragers, reclameblaadjes, oude rekenmachine of afstandsbediening, toiletrol, etc. Niets leukers voor onze 2-jarigen om te ontdekken welke fascinerende objecten er allemaal in de doos zitten. Kan (indien beperkt aangeboden) zorgen voor zo’n 25 tot 45 minuten bezigheidstherapie.
Water
Ja, hier moeten we even onze innerlijke “clean freak” los laten. De meeste peuters houden namelijk enorm van spelen met water. En dat kan logischerwijze een natte boel geven. Of het nu binnen of buiten te doen is, dat maakt weinig uit. Zo kunnen we een lage, plastic opbergbak omtoveren tot een carwash voor de speelgoedauto’s.
Bij goed weer kunnen we onze kleine artiest het terras laten beschilderen met water. Liever toch alles onder controle? Combineer het spelen met water met nadien een lekker badje. Onze pagadder kan zich met een nootje afwasbare verf in het badwater uitleven op de randen van het bad. Normaal gezien zou ik dat laatste nooit aanraden, maar hey, “desperate times call for desperate measures”! Kaboem, weer 15 tot 20 minuten spelplezier!
Washi Tape
Kleef verschillende stroken washi tape op de vloer. Hoe kleurrijker, hoe liever! Laat je 3-jarige zich 10 tot 15 minuutjes amuseren terwijl hij de washi tape van de vloer probeert af te prutsen.
(Mini) Pom Pommetjes Gooien
Kleef een brede strook zelfklevende folie omgekeerd (met de klevende kant naar onze kleuter toe) op een kast of muur. Laat vervolgens diezelfde peuter los gaan door de pom-poms richting folie te gooien. Sommigen zullen kleven, anderen vallen op de grond. Deze activiteit duurt makkelijk 25 tot 30 minuten. De giechels van onze kleine schat krijgen we er gratis en voor niets bij.
Sticker Boekjes
3 jaar is zowat de leeftijd dat onze kleuters hun eerste favoriete serietje hebben en stickers van die serie zijn dan ook gegeerde hebbedingen. Onze kids vinden het fijn om de stickers uit het boekje te prutsen en ze dan op een blaadje kleven. Wederom 20 minuten of meer bezigheidstherapie.
Muziekinstrumenten
Wanneer het er weer ietsje luidruchtiger mag aan toe gaan, kunnen we onze 3-jarige hummels een aantal muziekinstrumenten toestoppen. Een triangel, xylofoon, tamboerijn, belletjes, en een regenstok; ze kunnen onze peuters ongeveer 20 tot 25 minuten entertainen.
Bellenblaasmachine
De laatste, misschien ook voor de hand liggende suggestie van mijn kant. Mijn Kleine Mannetje vindt een “bellenblaas” enorm fijn om mee te spelen. Vooral het proberen vangen van de zeepbellen zorgt voor dolle pret. Enige minpunt is dat hij er nog niet goed in slaagt om zelf te blazen, vandaar dat het handig kan zijn om een bellenblaasmachine aan te schaffen. Onze peuters zijn ook hier makkelijk 20 tot 25 minuten zoet mee.
4 Plan elke dag 2x een half uur rustmoment in
Tijdens dat rustmoment houden onze kinderen zich rustig bezig met puzzelen, kleuren, lezen, of een dutje voor de jongsten. Uiteraard is dit sterk afhankelijk van de leeftijd en de interesses van onze kinderen.
Oudere kinderen kan je dit rustmoment makkelijk op hun eigen kamer laten doen, terwijl we onze peuters en kleuters (behalve voor hun dutje) graag in onze buurt houden.
Enkele spelregels
* Zorg dat hun slaapkamer veilig is ingericht.
* Verzamel rustig speelgoed, dat enkel gebruikt mag worden tijdens het rustmoment. Als bijvoorbeeld onze dochter gek is op juweeltjes in elkaar knutselen, dan kan zo’n speciaal aangekocht kralensetje wonderen doen.
* Reken voor een half uur rustmoment 2 tot 3 items speelgoed, en voor een uur 4 tot 6 stuks. Spreek af waarmee ze zich precies gaan bezig houden. Niets zo vervelend als één kind dat de anderen stoort omdat het het concept van een rustmoment niet begrijpt of respecteert.
* Installeer een gezamenlijk overgangsmomentje voorafgaand aan het rustmoment. Dat kan een 4-uurtje zijn (met fruit en/of een koekje), of het ogenblik waarop iedereen een keertje naar het toilet gaat.
*Zeg heel duidelijk dat het rustmoment is en wat er dan precies verwacht wordt: zich in stilte bezig houden, al dan niet op de eigen kamer of een ander vast plekje.
* Wees duidelijk over wanneer het rustmoment weer ten einde is. Duurt het een half uur of een uur? Worden de kinderen verwittigd wanneer ze van hun rustplekje mogen of mogen ze uit zichzelf uit rustmoment komen wanneer de timer afloopt? Maak hier afspraken rond en hou je aan die afspraken!
Schermpjes-tijd
Toegegeven, na een rustmoment is onze kroost weer klaar voor actie. Schermpjes-tijd op smartphone, tablet of televisie kunnen we laten aansluiten op zo’n rustmoment, bijvoorbeeld telkens op een vast moment in de namiddag.
5 Plan elke dag ook een beetje leertijd in
Een weekje eerder verlof hebben is allemaal goed en wel, maar concreet betekent dit dat onze kids gedurende 3 weken geen school hebben. En dat is best lang.
Heeft de school zelf taken voorzien om de extra week te overbruggen, trek er dan elke dag op vaste tijdstippen tijd voor uit. Onze kinderen houden immers zoals eerder gezegd van herkenbare situaties en routine. In “Positief opvoeden, de 5 basisprincipes en hun praktische aanpak”, kan je hierover meer lezen.
Heeft de school geen taken voorzien maar willen we onze kinderen toch laten leren, dan kunnen we boekjes aanschaffen om te leren tellen, schrijven en rekenen. Of we kunnen op internet oefenblaadjes zoeken rond taal en rekenen (optellen, aftrekken, vermenigvuldigen en delen).
Zijn onze kids geen fan van dergelijke boekjes of blaadjes, dan kunnen we onze pagadders al spelenderwijs laten bijleren, door elke dag:
* hen zo’n 15 minuutjes hardop te laten lezen,
* na het werk samen een gezelschapsspel te spelen,
* samen iets lekkers te bakken en onze kinderen de ingrediënten te laten afwegen,
* quizvragen op te stellen over zaken die ze de voorbije maanden geleerd hebben (indien we daar tijd voor hebben).
Besluit
Kleine Man is nog klein. Met zijn 3 jaar beseft hij gelukkig nog niet dat er een pandemie gaande is. Lief en ik proberen daar eerlijk gezegd ook niet teveel ruchtbaarheid aan te geven.
Anderzijds is het geen pretje om van thuis uit te werken met een 3-jarige, die het gewend is dat de volwassenen uit zijn omgeving regelmatig tijd voor hem maken.
Tuurlijk kan hij zich eventjes alleen bezig houden, maar niet de hele dag. Dat is ook heel gewoon op zijn leeftijd. Hij houdt ervan om samen te spelen en leert zo al spelenderwijs wat kan en niet kan. Meer daarover kan je lezen in “Spelontwikkeling, waarom spelen zo belangrijk is voor de ontwikkeling.”
En uiteraard krijg ik heel wat gedaan in dat uurtje dat hij eventjes zijn oogjes laat rusten, maar een uurtje is ook maar dat: één uur. Op 60 minuten krijg ik logischerwijze niet voor elkaar wat ik anders in een volledige werkdag zou doen. En dan moeten er keuzes gemaakt worden.
Vandaar het belang van een duidelijk plan, afgestemd op de rest van onze huisgenoten en afgestemd op de verwachtingen van onze werkgever. Of het belang van een vaste dagroutine voor onze kids, met aandacht voor zowel rustmoment als leertijd.
En tot slot nog dit… Lieve ouders, wees mild voor jezelf. Las af en toe ook voor jezelf een rustmoment in en doe iets waar je blij van word. Voor inspiratie kan je een kijkje nemen bij “Zelfzorg, waarom het de moeite loont om voor onszelf te zorgen.”
Durf hulp inschakelen indien dat mogelijk is. En bovenal, schaam je niet als je toch gebruik wil maken van de noodopvang op school. Onze kids zijn soms meer gebaat bij een dagje spelen met andere kindjes dan wanneer wij ze tevergeefs zinvol proberen bezig te houden.