Als ouders staan we waarschijnlijk vaker dan ons lief is voor de uitdaging: wat doe ik best als mijn kind niet wil luisteren?
Of we nu te maken hebben met een kleuter die weigert om zijn speelgoed op te ruimen, of een schoolkind dat niet naar bed wil gaan, zulke momenten van frustratie zijn onvermijdelijk.
In plaats van ons machteloos te voelen, kunnen we stappen ondernemen om deze uitdagende situaties te veranderen.
In deze blogpost deel ik vijf praktische tips die je helpen om op een constructieve manier om te gaan met een kind dat niet luistert.
Van het geven van duidelijke instructies tot het doelgericht inzetten van humor, deze strategieën zijn erop gericht om de communicatie tussen jou en je kind te verbeteren en jullie band te versterken.
1 Heb realistische verwachtingen
Vaak staan we als ouders niet stil bij de ontwikkelingsfase waarin onze kinderen zich bevinden, en verwachten we dingen van hen waartoe ze volgens hun ontwikkeling nog niet in staat zijn.
Zo hebben de meeste kinderen, vooral peuters en kleuters, nog onvoldoende controle over hun impulsen en zijn ze snel afgeleid. Dit betekent dat zelfs als ze de regels kennen, ze deze nog niet altijd kunnen volgen.
Daarnaast is het wel handig om voor ogen te houden dat kinderen pas vanaf ongeveer 6 jaar een goed tijdsbesef ontwikkelen. Daarom kan het voor jongere kinderen moeilijk zijn om te begrijpen waarom ze moeten wachten of waarom bepaalde regels gelden voor specifieke situaties.
Bovendien hebben jonge kinderen nog hulp nodig bij het herkennen van de grote emoties achter hun gedrag. Het is dan ook belangrijk om hen te helpen begrijpen waarom ze zich voelen zoals ze doen en hoe ze op een gezonde manier met deze emoties kunnen omgaan.
Wanneer onze kinderen dus niet meteen luisteren, bedenk dan dat dit deel kan uitmaken van hun ontwikkeling. Het is niet altijd onwil, maar eerder een uitdaging van hun groeiende vaardigheden.
2 Wees duidelijk in je verwachtingen
Geef heldere instructies
Zorg ervoor dat je duidelijke en eenvoudige instructies geeft aan je kinderen. Vermijd lange zinnen en complexe taal die ze mogelijk niet begrijpen. Hou de instructies kort, eenvoudig en to the point.
Zeg bijvoorbeeld niet alleen “Ruim je speelgoed op,” maar specificeer wat je van je kinderen verwacht, zoals “Stop je blokken in de speelgoedbak. Zet je poppen in de poppenhoek.”
Dit helpt kinderen om te weten wat er dan precies van hen wordt verwacht. Dat vergroot de kans dat ze zullen luisteren.
Bevestig je kind op de momenten dat het wel luistert
Zeg iets als: “Ik vind het heel fijn dat jij zo flink luistert (van de eerste keer)! Goed gedaan zeg!”
Dit zal het zelfvertrouwen van ons kind vergroten en het aansporen om een volgende keer opnieuw het gewenste gedrag te stellen.
Gebruik positieve taal
In plaats van te focussen op wat onze kinderen niet moet doen, richten we ons op hetgeen we willen dat ze wel doen. Gebruik positieve taal en benadering om duidelijk te communiceren wat je van hen verwacht. Bijvoorbeeld, in plaats van te zeggen “Niet rennen!” kunnen we zeggen “Laten we rustig stappen.”
3 Blijf rustig en geduldig
Het kan frustrerend zijn als ons kind niet luistert, maar het is belangrijk om op zulke momenten rustig en geduldig te blijven.
Schreeuwen of boos worden zal het probleem niet oplossen en kan de situatie zelfs verergeren. Probeer in plaats daarvan kalm te blijven en te zoeken naar oplossingen.
Maak contact
Ga op ooghoogte van je kind zitten en zorg voor oogcontact. Zeg de naam van je kind en raak zijn arm of hand aan. Vraag dan: “(naam), Heb je mij gehoord?” Dit zorgt voor directe betrokkenheid.
Verwijder afleiding
Als je merkt dat je kind te erg is afgeleid door tv, tablet of computer, verwijder dan de bron van afleiding. Zet het programma op pauze of schakel (wanneer dat eerste niets uithaalt) het apparaat uit.
Vaak proberen we de televisie te overstemmen en verliezen we ons geduld wanneer we merken dat ons kind niet reageert op onze vragen. De aandacht van ons kind wordt echter volledig opgeslorpt door het programma of spelletje, zodat onze vraag gewoonweg niet binnenkomt.
Bied hulp
Het is belangrijk om te erkennen wanneer ons kind moeite heeft met een taak of situatie. Zeg dan bijvoorbeeld: “Ik zie dat je het moeilijk vindt / hebt om … (het gevraagde te doen). Zal / mag ik je helpen?”
Door openlijk hulp aan te bieden, laten we zien dat we er zijn om te ondersteunen en dat het oké is om hulp te vragen wanneer dat nodig is.
Als je kind positief reageert op je aanbod van hulp, wees dan geduldig en begeleid hen stap voor stap door de taak heen. Geef duidelijke instructies en geef hen de ruimte om zelf te proberen, maar wees klaar om te helpen en aan te moedigen indien nodig.
4 Bied keuzes aan
Kinderen, en zeker jonge kinderen, hebben graag een gevoel van controle over hun omgeving en keuzes. Denk maar aan een kleuter die alles zelf wil doen. Dit heeft te maken met zijn groeiende autonomie en zelfbewustzijn.
Het aanbieden van keuzes stelt onze kinderen in staat om te ontdekken wat zij aan kunnen en wat zij belangrijk vinden. De keuze geven binnen het kader dat wij als ouders zetten, helpt niet alleen om conflicten te verminderen, maar stimuleert ook hun zelfstandigheid en zelfvertrouwen.
Beperk de keuzes
Het is belangrijk om het aantal opties te beperken, vooral bij jongere kinderen. Te veel keuzes kunnen overweldigend zijn en het moeilijk maken voor ons kind om een beslissing te nemen.
Probeer de keuzes te beperken tot maximaal 2 opties om het voor je kind eenvoudiger te maken.
Wees specifiek
Zorg ervoor dat de keuzes die je aanbiedt duidelijk en concreet zijn. In plaats van te zeggen “Wat wil je aantrekken?”, geef specifieke opties zoals “Wil je je blauwe jas of je rode jas aandoen?” Dit helpt ons kind om een weloverwogen beslissing te nemen.
Respecteer de keuze van je kind
Ja, zelfs als het niet de optie is die jij zou hebben gekozen. Door onze kinderen te laten kiezen, geven we hen het gevoel van autonomie en verantwoordelijkheid, wat hun zelfvertrouwen versterkt.
Een vuistregel hierbij is dan ook om steeds reële keuzemogelijkheden te geven.
Bijvoorbeeld de keuze tussen 2 gezonde 4-uurtjes, of de keuze tussen 2 zomeroutfits, of nog de keuze tussen 2 activiteiten die ofwel beiden gratis zijn ofwel ongeveer hetzelfde kosten.
5 Gebruik humor
Een vleugje humor kan wonderen doen om de spanning te doorbreken en de sfeer te verbeteren.
Probeer een grapje te maken of een gekke beweging te doen om de aandacht van je kind te trekken en hen aan te moedigen om mee te werken.
Of maak er een wedstrijdje van: “Wie als eerste boven is (bij het slapengaan), is de superheld van de dag.” Let wel: enkel te gebruiken in competitie met onszelf, niet met broers of zussen, wanneer slaapuren verschillen. Anders bestaat de mogelijkheid dat we het onszelf vlak voor bedtijd héél moeilijk maken.
Besluit
De volgende keer dat ons kind niet luistert, is het belangrijk om in ons achterhoofd te houden dat het een normaal onderdeel kan zijn van hun ontwikkeling.
Bevestig dus voldoende de momenten dat het onze kinderen wel lukt, geef duidelijke instructies in positief geformuleerde taal, bied keuzes waar nodig en hanteer op tijd en stond een vleugje humor.
Wil je meer praktische tips en advies over opvoeding? Neem dan gerust contact op met mij. Samen kunnen we kijken naar wat het beste werkt voor jou en jouw gezin!
