De eerste schooldag van het nieuwe schooljaar komt stilaan dichterbij.
Ook voor mijn eigen Kleine Mannetje wordt dat hele schoolgebeuren weer een beetje ernstiger. Na een eerste ervaring in het instapklasje gaat hij vanaf 1 september immers naar de eerste kleuterklas. Nieuwe juf, nieuw klaslokaal, maar gelukkig wel veel dezelfde kindjes van vorig schooljaar.
Met de volgende tips kunnen we proberen om de overgang van dagopvang naar kleuterschool, of van instapklas naar eerste kleuterklas zo vlot mogelijk te laten verlopen.
1. Geef je kind de middelen om zich verstaanbaar uit te drukken voor zijn omgeving
Inderdaad, ik heb het hier over taal. Kinderen hebben namelijk gedurende hun verdere schoolcarrière, en uiteraard ook hun hele leven, taal nodig om te kunnen praten, lezen en schrijven. En werken aan die taalkennis, dat begint al heel vroeg.
Willen we immers dat onze kleuters hun plan kunnen trekken, eenmaal we ze achterlaten aan de schoolpoort, dan is het belangrijk dat ze kunnen uitdrukken wat ze nodig hebben. Al is het maar door aanvankelijk 1 woord te zeggen en erbij te wijzen.
Wij als ouders kunnen hen stimuleren om hun woordenschat op te bouwen en uit te breiden, zodat ze op een gegeven moment steeds vaker en telkens meer woorden gaan gebruiken om zich uit te drukken.
Om de woordenschat van onze kleuters te stimuleren, kunnen we heel wat dingen doen om dat te bewerkstelligen.
Boekjes (voor)lezen
In ons huishouden neemt boekjes (voor)lezen sowieso een prominente plaats in. Kleine Man heeft ondertussen al een indrukwekkende bibliotheek waar hij elke dag toegang tot heeft. Over uiteenlopende onderwerpen, en heus niet altijd met een educatieve twist. Want soms moet iets gewoon leuk en grappig zijn om de aandacht te prikkelen en vast te houden.
Liedjes zingen
Samen liedjes zingen, doen Kleine Man en ik dan weer als we met de auto ergens naartoe rijden. Door veel te herhalen, blijven de woorden hangen. Bovendien trainen we het geheugen van onze kleuter door al die rijmpjes en gedichtjes te onthouden. Of we zetten een luisterverhaal op tijdens de autorit. Dat is even goed voor de uitbreiding van de woordenschat.
Daarnaast durf ik wel eens een zelfgemaakt liedje uit te vinden om te verwoorden wat we aan het doen zijn: “We doen de linker-schoen, aan onze linker-voet, en onze rechter-schoen, aan onze rechter-voet, en dan nemen we ons jaaa-sje.” Enfin, je begrijpt me wel.
Praten met en tegen onze kleuter
Onze kleuters kunnen nooit voldoende woorden horen. Wees niet bang om grote woorden te gebruiken. Als ons kind een woord niet kent, dan wordt mettertijd de betekenis wel duidelijk.
Met het ouder worden, zal ons kind er zelf naar vragen wanneer hij iets niet begrijpt. Dan kunnen wij weer uitleggen wat het betekent.
2. Bereid je kind mentaal voor
Praat over school
Naar het einde van de vakantie toe kunnen we regelmatig en liefst op een rustig moment samen overlopen wat het betekent om (weer) elke dag naar school te gaan.
We kunnen onze kleuter erop wijzen hoe leuk het zal zijn om met nieuwe vriendjes te spelen, of (zoals in ons geval) de kindjes van ons (instap)klasje terug te zien. We kunnen het hebben over al die leuke dingen die ons kind zal leren in het nieuwe schooljaar.
Lees over “naar school gaan”
Samen verhaaltjes lezen die gaan over naar school gaan of de eerste schooldag is eveneens een aanrader.
Het kan een prima aanleiding zijn voor ons kind om (indirect) zijn gevoelens en gedachten te delen over (weer) naar de kleuterklas gaan.
3. Leer je kind de praktische vaardigheden die het nodig heeft om te “overleven” in een kleuterklas
Toen Kleine Man vorig jaar in november startte in het instapklasje, vond ik het al heel wat dat hij in staat was om zelfstandig op het potje te gaan.
Ik werd al snel met mijn 2 voeten op de grond gezet toen de juf na 2 weken school aandrong op “meer zelfredzaamheid” onder de vorm van zelf het jasje kunnen aan -en uitdoen.
Ik geef het eerlijk toe… Haar vraag overviel me (toch een beetje). Omdat ik in de (blijkbaar naïeve) veronderstelling verkeerde dat mijn Kleine Mannetje al die zelfredzame dingen mettertijd nog wel zou leren. Op zijn eigen tempo.
Zelfredzaamheid is het doel
Naderhand begreep ik haar vraag wel. Juffen en meesters in een kleuterschool moeten al op zoveel dingen letten in het begeleiden van zo’n groep onstuimig jong geweld. Een zelfredzame kleuter is dan een waar godsgeschenk.
Ik denk hierbij aan zelfstandig potjesbezoek (gaande van zelf de onderbroek en broek of rok af- en optrekken, een plasje doen, tot de eigen billen afvegen), het eigen jasje aan -en uitdoen, in staat zijn om de eigen brooddoos te openen, …
Aan ons als ouders dus om deze praktische vaardigheden die onze kleuter wel eens van pas durven komen, aan te leren aan onze kroost.
Al was het maar om ervan op aan te kunnen dat onze kleuter niet voortdurend beroep hoeft te doen op een leerkracht, die de handen al vol heeft om ons kind en de rest van dat zootje ongeregeld in toom te houden.
Fijne motoriek is de sleutel
Door onze kinderen voldoende mogelijkheden aan te bieden om iets met hun handen te doen, trainen we de fijne motoriek die zo broodnodig is om praktische vaardigheden onder de knie te krijgen.
Sensorisch spel met scheerschuim of speeldeeg, knutselen met (crêpe)papier en lijm, maar evengoed met blokken bouwen, stickers kleven, kleuren of knippen (met een kinderschaar, duh!) zijn allemaal speelse manieren om aan de slag te gaan met de fijne motoriek.
Bovendien komt diezelfde fijne motoriek ook weer aan bod wanneer ze later in hun schoolse carrière leren schrijven. Reden te meer om nu al een goede basis te leggen.
4. Wees voorbereid op emotionele uitbarstingen tijdens de eerste schoolweek
Bij mijn eigen stoere kleuter verliep die eerste dag in het instapklasje vlekkeloos. De rest van de week vloeiden er echter heel wat traantjes. De ene keer van pure angst voor het onbekende, dan weer van opwinding, verlegenheid, prikkelbaarheid of gewoonweg moeheid.
Eenmaal hij wat gewend geraakte aan de nieuwe omgeving waarin hij zich bevond, leek hij terug wat meer zijn opgewekte zelve en ging hij graag naar school.
Tranen zijn in zo’n situatie volkomen normaal en te verwachten.
Voor onze kleintjes zijn wij ouders immers een veilige haven. Ze kennen de dagelijkse gang van zaken, weten wat ze van ons mogen verwachten, en waaraan ze toe zijn.
Een nieuwe omgeving met een hoop onbekende mensen erin, met nieuwe regels, nieuwe routines, en dat allemaal zonder de veilige nabijheid van mama en papa, kan dan ook redelijk beangstigend zijn.
Gelukkig worden deze gevoelens van angst vrij snel overwonnen, omdat na een tijdje de nieuwe omgeving ook went.
Besluit
Jaja, het nieuwe schooljaar is stilaan in zicht.
Als ik even stilsta bij de grote sprongen vooruit die Kleine Man in het instapklasje heeft gezet, dan ben ik enorm benieuwd naar wat de eerste kleuterklas zal brengen.
Ik kijk er stiekem al een beetje naar uit. Jij ook?
