Sinds een dikke 2 weken gaat Kleine Man aan het gillen als hij boos is omdat iets niet mag of gefrustreerd raakt omdat iets niet lukt. Het begint met een gek klinkende “nej” (lees nee), gevolgd door een hoog, schril geluid. Tenenkrullend is dat. En vooral super gênant als hij het in het openbaar doet.
Zelf ga ik er vrijwel onmiddellijk van tegen het plafond. Die “nej” roept al best veel weerstand bij mij op. “Wablieft?!” denk ik dan zo bij mezelf, “Kan jij eens ophouden met die nee?” Als Kleine Man vervolgens als een gespeend varken aan het gillen gaat, voel ik mijn eigen irritatie en boosheid zo toenemen.
En dan durf ik in een reflex reactie wel eens roepen “DAT HIJ MOET OPHOUDEN MET GILLEN!”. Wat voor geen meter helpt uiteraard. En wat ook nog eens de indruk kan wekken bij dat anders zo lieve Kleine Mannetje van mij dat roepen, of in een verder stadium gillen, oké gedrag is.
Waarom gilt ons kind?
Kleine kinderen kunnen nog niet (goed) verwoorden wat ze voelen.
Als ze overmand worden door heftige emoties zoals boosheid, frustratie of angst, gebruiken ze hun lichaam om duidelijk te maken dat er iets aan de hand is.
Ze gaan huilen, roepen, gillen, met dingen gooien, slaan, etc.
We denken vaak nogal snel dat onze peuters en kleuters meer verstaan dan ze daadwerkelijk doen. Dat ze de gevolgen van hun gedrag reeds kunnen inschatten. Dat ze hun emoties en impulsen al onder controle kunnen houden.
Op zich is dat is heel begrijpelijk, als je bedenkt dat onze kroost zich op geen enkel ander moment in hun leven zo razendsnel ontwikkelt, zoals in die eerste drie levensjaren. Bijgevolg gaan we hen gemakkelijk overschatten.
Wij staan als ouders dan ook voor de belangrijke, maar soms moeilijke opdracht om uit te zoeken wat onze kinderen voelen. Ook al zullen we niet altijd begrijpen wat er juist door hen heen gaat; we kunnen wel ons best doen om ons kind serieus te nemen.
Op die manier geven we onze peuters en kleuters de boodschap dat hun gevoelens er mogen zijn, ook de heftige emoties. Het is aan ons om ons kind die emoties op een aanvaardbare manier te leren uiten.
Enkele tips
1 Blijf kalm
Dit is vaak het moeilijkste bij een gillend kind: onze eigen kalmte bewaren.
Ik gaf het in mijn inleiding al aan: gillen roept sowieso bepaalde gevoelens bij ons op. Bij mij is dat irritatie en boosheid. Ik ga er in een reflex reactie soms zelf van staan roepen. Ik voel me daar dan slecht over, want ik wil dat eigenlijk helemaal niet doen.
Kalm blijven is dan ook makkelijker gezegd dan gedaan. Toch vind ik dit persoonlijk de meest waardevolle tip.
Door zelf kalm te blijven, kunnen we veel beter verbinding maken met onze kinderen.
Op die manier kunnen we hen sneller uit hun boosheid begeleiden.
Kleine Man gilt namelijk omdat iets hem dwarszit en hij nog niet kan uitleggen wat dat is. Hij gilt om mij te laten weten dat er iets mis is. Hij gilt om mijn aandacht te trekken. Door te gillen probeert hij mijn hulp te krijgen.
En door zelf kalm te reageren, laat ik hem weten dat hij er niet alleen voor staat met zijn heftige gevoelens. Bijgevolg zal hij zich gehoord en gezien voelen.
2 Probeer te achterhalen wat de oorzaak is
Gilt ons kind omdat het boos is?
Bij heftige emoties zoals boosheid, verdriet of angst neemt ons reptielenbrein het van ons over. Dit oudste gedeelte van onze hersenen, namelijk onze hersenstam, staat voortdurend op de uitkijk voor mogelijk gevaarlijke en moeilijke situaties. Het moet snel kunnen beslissen in zulke situaties en denkt met andere woorden niet logisch na.
Het zorgt ervoor dat ons kind tijdelijk overgaat tot één van deze 3 primitieve reacties:
– vechten (roepen, gillen, slaan, schoppen, met dingen gooien, dingen stuk maken, etc.)
– vluchten (weglopen, zich verstoppen, niet in of uit de auto willen stappen, …)
– bevriezen (ter plaatse blijven staan, huilen, niet meer willen antwoorden, zich op de grond zetten of laten vallen en niet meer verder willen stappen,…)
Om opnieuw logisch te kunnen nadenken en te reflecteren over een moeilijke situatie, moet ons kind dus eerst rustig worden. Door zelf kalm te blijven, zal ons kind ook sneller kunnen kalmeren.
Eenmaal de rust is weergekeerd, kunnen we in gesprek gaan en komt die informatie ook weer binnen. Pas dan kunnen we samen oplossingen proberen te bedenken.
Gilt ons kind omdat het zijn eigen zin wil doordrijven?
Hier mag de boodschap kort maar krachtig zijn. Zeg rustig dat je al hebt gezegd dat het niet mag en dat het nu gedaan is met gillen. Soms blijven we (al dan niet geduldig) uitleggen waarom iets niet mag, maar vaak geeft het ons kind alleen maar aanleiding om te blijven doordrammen.
3 Erken de emotie achter het gedrag: boosheid, frustratie, verdriet, angst
Zo kunnen we tegen ons kind zeggen: “Ik begrijp dat je boos bent (omdat…). En je mag boos zijn, MAAR…”
4 En herhaal rustig maar beslist waarom iets niet mag of kan
“… gillen is niet oké.” We kunnen dit eventueel nog aanvullen met: “Ik kan jou niet horen zolang jij gilt.”
Door zelf op een rustige manier te praten, geven we onze kroost het goede voorbeeld. Door begrip te tonen voor wat ze voelen, laten we onze kinderen zien dat emoties er mogen zijn. Ook de moeilijke gevoelens.
Toch is hun gevoel geen vrijgeleide voor storend gedrag. Dat maken we hen duidelijk door rustig maar helder dergelijk gedrag af te keuren.
5 Benoem vervolgens welk gedrag je dan wel verwacht
Bijvoorbeeld: “Zeg met je woorden wat er scheelt.” Of “Zeg dat nog eens, maar op een zachte toon.”
Wanneer we het storende gedrag van onze peuter of kleuter afkeuren, is het belangrijk om erbij te zeggen wat we dan wél willen dat ze doen. Op die leeftijd kunnen ze immers zelf nog geen gepast alternatief bedenken.
Naarmate ze ouder worden, zullen onze kinderen hier steeds beter in worden. Vanaf welke leeftijd je wat mag verwachten, kan je lezen in “Als we dan toch aan het straffen gaan.”
Besluit
Hiermee hebben we alvast 5 waardevolle tips om mee aan de slag te gaan.
Een gillend kind is immers geen pretje, zeker niet als er regelmatig andere mensen op staan te kijken. We willen dan ook snel van het gegil verlost zijn. En als we ons kind andere manieren kunnen aanreiken om zijn ongenoegen te uiten, dan is dat uiteraard mooi meegenomen.
Volgende week bekijken we nog eens 5 tips.
Heb je ondertussen nog vragen of wens je ondersteuning in de strijd tegen het gegil van je eigen kind?
Geef me gerust een seintje via onderstaande knop.
Voor meer tips rond opvoeden en ouderschap, volg me op Facebook, Instagram, of allebei.
